Jednym z najbardziej znanych cytatów, przywoływanych przez polską prawicę, jest słynne zdanie wypowiedziane przez lidera i założyciela polskiej opcji narodowej, Romana Dmowskiego.
„Jestem Polakiem, więc mam obowiązki polskie” jest powtarzane przy każdej możliwej okazji przez tych, którzy mienią się narodowcami, czyli kontynuatorami myśli Dmowskiego.
Roman Dmowski w „Myślach nowoczesnego Polaka” mówi: „Jestem Polakiem i mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka. Bo im szerszą stroną mego ducha żyję życiem zbiorowym narodu, tym jest mi ono droższe, tym większą ma dla mnie cenę i tym silniej czuję potrzebę dbania o jego całość i rozwój”.
Źle się dzieje, gdy poważny dorobek poważnego polityka jest pretekstem do atakowania tych, którzy nie podzielają narodowej żarliwości. Przyznam, że nigdy nie rozumiałem tych narodowców, którzy każdą krytyczną uwagę o Polsce i Polakach uznają za atak na polskość. Owszem, wiele krytycznych uwag na temat Polski jest po prostu kłamliwych i oszczerczych, na które należy stanowczo odpowiedzieć, jednak bezkrytyczne przekonanie o tym, że jesteśmy najlepsi bardzo utrudnia rozpoznanie kłamliwej propagandy od zwykłego polskiego prostactwa.
Nie jest tak, że każda krytyczna uwaga o Polakach się potwierdza, ale myślę, że wieloma opiniami narodowcy powinni się przejąć – nic tak nie deprawuje, jak bezkrytyczne przeświadczenie o swojej wielkości, wspaniałości i braku wad. I nie każde stwierdzenie „to mi się w Polakach nie podoba” jest atakiem na nich czy na Polskę, ale próbą trzeźwego spojrzenia na błędy, jakie nam jako narodowi zdarza się czynić.
Miał tego świadomość Roman Dmowski, który wypowiedział słowa zapisane kilkanaście linijek wcześniej w stosunku do fragmentu zacytowanego powyżej: „Wszystko co polskie jest moje: niczego się wyrzec nie mogę. Wolno mi być dumnym z tego, co w Polsce jest wielkie, ale muszę przyjąć i upokorzenie, które spada na naród za to, co jest w nim marne”.
Zapewniam, drodzy narodowcy, że w Polsce są i wielcy, i mierni Polacy; że mamy powody do chwały, ale i takie, które wywołują upokorzenie. Skoro powołujecie się na myśl Romana Dmowskiego, pamiętajcie i o takich słowach. I próbujcie coś z tym zrobić…
